اهل سنت به استناد قولی که از حضرت رسول خدا روایت می‏کنند که :« سباب اعلم فسق یا کفرٌ» حکم به فسق و گاهی به کفر دشنام دهنده به صحابه می‏کنند. ما در جواب آنها به اموری چند متمسک می‏شویم.

اولاً: اصل صحت این حدیث به این نحو را رد می‏کنیم و آنچه از طریق ما شیعه روایت شده این است که پیامبر فرمود :« السباب المؤمن فسوق و قتاله کفرٌ» چنانچه در صحیح بخاری ج 8 صفحه 18 از حدیث ابن مسعود نیز چنین روایت شده است .

حقیقتاً اگر کسی از مسلمانان و صحابه مصداق مؤمن باشد ، سب و شتم جایز نیست و اگر این سب عمدی باشد موجب فسق است و قتال مؤمن نیز به نص صریح قرآن کفر است ، پس سب مؤمن حرام است ولی اگر هم انجام شد مستوجب کفر دشنام دهنده نیست ، چه برسد به شتم مسلمان و حتی صحابه‏ای که مؤمن بودنش نیز ثابت نیست .

پس برفرض کسی ، بعضی از صحابه رسول خدا را جاهلاً یا عالماً سب و لعن نمود مستوجب کفر او نمی‏شود ، زیرا نه از قرآن و سنت دلیل داریم و نه از اجماع ، بلکه اجماع برخلاف آن قائم است و فتوای عده زیادی از علمای اهل سنت بر عدم کفر دشنام دهنده می‏باشد ، ازجمله ابن حجر در خاتمه کتاب صواعق محرقه و عارف شعرانی در کتاب براقیت ، این مطلب را متذکر شده اند .

ابن حزم در صفحه 206 جزء 4 همین کتاب «الفِصَل» می‏گوید: اشعری ها گفته‏اند که:  اگر کسی به مسلمان فحش دهد ، مستوجب کفر نیست و در صفحه 227 از جزء سوم از همین کتاب می‏گوید: اگر کسی یکی از صحابه را دشنام کند در حالی که جاهل باشد ، معذور است.

و شیخ حنفی ها ابن عابدین در باب " المرتد من کتاب الجهاد" صفحه 302 تصریح دارد که قول به تکفیر دشنام دهنده صحابه خلاف اجماع فقهاء است . و از صاحب فتح الغدیر نقل شده که : ایشان قطع دارند به اینکه تکفیرکننده صحابه و دشنام دهنده به آنها کافر نیست.

ما در اینجا به جهت اختصار به این چند فتوی اکتفا می‏کنیم و به سیره خود صحابه در این باب می‏پردازیم چنانکه در کتب سیره و تاریخ آمده خود صحابه در زمان رسول خدا و بعد از آن با هم اختلاف داشته و همدیگر را سب و لعن می‏کردند بلکه بروی همدیگر سلاح و شمشیر کشیدند و با هم جنگ کردند ولی نقل نشده که همدیگر را تکفیر کرده باشند و پیامبر وقتی صحابه باهم اختلاف داشتند بین آنها اصلاح می‏نمود .

با توجه به مطالب ذکر شده ، از این گروه سؤال می شود که ؛

اگر حکم دشنام دهنده به صحابه کفر باشد ،پس چرا حکم به کفر معاویه نمی‏کنید ، کسی که سالهای متمادی بر منابر و در محافل، خود و یاران خود به حضرت علی (ع) سبّ و لعن می‏گفتند ، آیا علی بن ابی طالب یک از بهترین صحابه رسول خدا نبود ؟!

 آیا نشنیدید و نخواندید که رسول خدا درباره او فرمود :« مَن سَبَّ علیاً فقد سبنی و من سبنی فقد سبَّ اللَّه ...» و دشنام دهنده به خدا و رسول خدا به اجماع علماء و مسلمین ، حکمش کفر و مهدورالدم می‏باشد و چون پیامبر (ص) این جمله را در خصوص حضرت علی (ع) فرمود، پس دشنام دهنده به حضرت علی (ع) کافر می‏باشد .

 و نیز چرا شما حکم به کفر فرزند فاسق معاویه ، یزید نمی‏کنید ؟! کسی که امام حسین فرزند رسول خدا و جمعی از بهترین اصحاب او را ظالمانه و غریبانه به شهادت رساند ، یارانی که بیشتر آنها از بهترین اصحاب رسول خدا بودند ، بهطوری که  قرآن صراحتاً می‏فرماید : که قاتل مؤمن مستوجب لعن و نفرین است .

تاکتیک های تبلیغی امام حسین (ع)

تاکتیک در لغت به معنای « راهکار »¹ ؛ « فوت و فن کار، تدبیر حرب »²؛ « شیوه یا روش انجام کار را گویند »³.

براساس شواهد و مستندات تاریخی، جنگ اصلی امام (ع) با جبهه مقابل ، جنگ نظامی نبود . بلکه یک جنگ تبلیغی ، عاطفی بوده است. به همین جهت امام (ع) برای پیروزی در چنین جنگ سرنوشت سازی که حیات اسلام به آن بسته بوده، برای اداره وضع موجود و وضعیت های قابل پیش بینی بر اساس مدیریت الهی خویش، در موقعیت های مختلف تغییر رویکرد داده و اقدامات خاصی می نماید که در پیش برد اهداف الهی نهضت و تحقق رسالت آن، عمده ترین نقش ها را ایفا می نماید.

نقش تبلیغات در جامعه

تبلیغات نقش تعیین کننده ای در جهت دهی فکری جامعه بشری برعهده دارند به گونه ای که سیاست نیز غالباً تابع تبلیغات می باشد .

راهبردهای تبلیغی امام حسین(ع)

راهبرد در لغت یعنی « سیاست گذاری »¹ و در اصطلاح به معنای: « آمادگی و برنامه ریزی بلندمدت و گسترده »²؛ « دانش یا فن بهره گیری از امکان های سیاسی، اقتصادی، روانی و نظامی برای تأمین بیشترین حمایت از سیاست پیش بینی شده»³؛ «برنامه ریزی و سیاستی که برای رسیدن به هدفی »⁴ معنا می دهد .

« تبلیغ » ⁵، از ریشه « بلغ » به معنای رساندن کامل پیام، خبر، اندیشه و سخن به دیگری است ، می باشد .

راه بردهایی که امام حسین(ع) در مسیر تبلیغ خود به کار برده اند عبارت است از :

السلام علیک یابن فاطمة الزهرا سیدة نساءالعالمین؛ سلام بر تو اى فرزند فاطمه زهرا سرور زنان عالمیان

در ادامه شرح زیارت عاشورا، شرح می دهیم که چرا حضرت فاطمه(علیهاالسلام) سیده و سرور زنان دو عالم هستند.

در تاریخ نام زن‎هایی که با دیگر زن‎ها از جهت فکری و روحی متفاوت بوده‎اند، و در عصر خود تاثیرگذار بوده‎اند؛ ذکر شده است. اما از حضرت فاطمه(علیهاالسلام) به عنوان "سیدة النساء العالمین"، نام برده شده است. یعنی ایشان به عنوان سرور زنان هر دو عالم معرفی شده‎اند.

شایان ذکر است که حضرت فاطمه(علیهاالسلام)، فاطمه نشد؛ چون فرزند پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) بود. بلکه فاطمه شد چرا که بنده خدا بود و به معنای واقعی کلمه بندگی می‎کردند. در روایات ذکر شده که از بس ایشان می‎ایستادند به نماز و عبادت، پاهای مبارکشان متورم شده بود.

یکى از زنهایی که هم از حیث خلقت جسمى و هم از حیث خلقت روحى با تمام زن‎هاى عالم فرق دارد، فاطمه دختر پیامبر اکرم(علیهماالسلام) است. ایشان از جهت خلقت جسمى، عادات زنها را نداشت. امام باقر(علیه‎السلام) فرمود: لما ولدت فاطمة اوحى الله تعالى الى ملک فانطلق به لسان محمد فسماها فاطمة ثم قال انى فطمتک بالعلم و فطمتک عن الطمث .

پیامبر اکرم در روایتی دیگر فرمود: والله لقد فطمها الله تبارک و تعالى بالعلم و عن الطمث بالمیثاق .

نکته مهم در این حدیث آنست که می‎فرماید:

"فطمتک عن الطمث"؛ ما تو را اى فاطمه از دماء ثلاثه که زنان مى‎بینند پاک و پاکیزه آفریدیم اگر چه دستگاه خون حیض در زن نباشد حاملگى هم براى او نیست و چون از عادت زنانگى بیفتد دیگر حامله نمى‎شود. ولى حضرت فاطمه(علیهاالسلام) با آن که این عادت را نداشتند، پنج فرزند تحویل جامعه دادند که هر کدام آنها با دنیا و مافیها برابرى می‎کرد پس این یک معجزه براى آن بانو بوده است .

سکوت امـام حسین در زمان امام مجتبى بخاطر آن بود که حضرت مجتبى را امام با خود مى دانست و ‏مـخـالفـت با او را جایز نمى شمرد و پس از شهادت آنحضرت نیز تا زمانیکه معاویه در قید حیات بود حضرت ابا ‏عبدالله الحسین علیه السلام به احترام عهدى که امام حسن عـلیه السلام با معاویه بسته بود سکوت اختیار ‏نمود، اما با فوت معاویه و روى کار آمـدن یزید که برخـلاف مـواد عهدنامه بود: که معاویه حق ندارد براى خود ‏جانشین تعیین کند، امام حسین علیه السلام ، علیه دستگاه طاغوتى یزید قیام نمود.

چنانکه شیخ مفید بنقل از کلبى و مدائنى و دیگر مورخین گفته است : پس ‍از رحلت امام حسن ، شیعیان عراق ‏به جنب و جوش افتادند و به امام حسین نامه نوشتند که حاضرند معاویه را خـلع نمـوده و با او بیعت نمایند لیکن ‏امام حسین علیه السلام امتناع فرمود و متذکر شد که بین او و معاویه عهد و پیمانى است که تا مدت آن ‏منقضى نگردد نقض آنرا جایز نمى داند و وقتى معاویه درگذشت نظر خود را اعلام خواهد داشت. ¹

وصیت معاویه درباره حسین

مـعـاویه در نیمه رجب سال 60 هجرى درگذشت و یزید را به جانشینى خود تعیین نمود و هنگـام مـرگ به وى ‏وصیت و نصیحت نمود به اینکه : من گردن گردنکشان را براى تو خـاضع ساخـتـم و شهرها را برایت محکم و ثابت ‏و پابرجا نمودم و سلطنت را براى تو طعـمـه قـرار دادم امـا از سه نفر درباره تو مى ترسم که با تو مخالفت نمایند ‏و از در منازعت درآیند، یکى عبدالله بن عمر و دیگرى عبدالله بن زبیر و سومى حسین بن على است .

امـا عـبدالله بن عـمـر بن خطاب با تو خواهد بود او را ملازم خود گیر و طردش منماى اما عـبدالله بن زبیر او همانند ‏شیرى که بر شکارش ‍حمله ور مى شود به تو حمله خواهد کرد و همانند روباهى که با سگ به مکر و خدعه ‏مى پردازد با تو معامله خواهد نمود پس اگر بر او پیروز گشتى بند از بندش جدا ساز.

‏«و امـا حسین پـس بتـحقـیق مـى دانى بهره و نصیب او را از رسول خدا و از گوشت و خون رسول خدا است و ‏همچنین مى دانى که مردم عراق لا محاله او را بسوى خود فرا مى خوانند آنگاه پشت به او خواهند کرد و او را ‏بیکس و تنها خواهند گذاشت و در حقش جفا خواهند نمود پس وقتى بر او ظفر یافتى و پیروز گشتى مقام و ‏منزلتش را در نزد رسول خدا بیاد آر و بکردارش مؤ اخذه مکن ، بعلاوه اینکه او از خویشاوندان رحمى ما است و ‏بپـرهیز از اینکه بدى به او برسانى یا عمل زشتى از تو مشاهده نماید.»²